Càng làm càng lỗ

 Làn sóng đóng cửa đang diễn ra mạnh mẽ ở khu vực trung tâm sản xuất phía nam Trung Quốc do sự tăng mạnh của giá nguyên liệu thô đã đè lên lợi nhuận của doanh nghiệp. Điều này cũng làm gia tăng lo ngại về rủi ro lạm phát trong nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới.

Các nhà sản xuất vừa và nhỏ ở tỉnh Quảng Đông, nơi sản xuất mọi thứ từ sản phẩm đúc từ thép đến đồ gia dụng, đều cho rằng tình hình hiện tại thậm chí còn khó khăn hơn so với năm ngoái, khi đại dịch Covid-19 bùng phát mạnh ở Trung Quốc.

Theo tờ South China Morning Post, điều này đã khiến một số người ngạc nhiên bởi nhiều công ty ở nước ngoài đã quay sang đặt hàng ở Trung Quốc nhiều hơn các quốc gia láng giềng như Ấn Độ hay Đông Nam Á – những khu vực đang hứng chịu đợt bùng dịch Covid-19 mới.

Lí giải cho điều này, một số nhà sản xuất tại Trung Quốc cho biết là bởi chi phí để nhập nguyên liệu thô hiện tại quá đắt đỏ trong bối cảnh đại dịch tàn phá nặng nề các chuỗi cung ứng toàn cầu.

Mới đây, Modern Casting, một trong những nhà máy cung cấp sắt và thép đúc lớn nhất Quảng Đông, đưa ra thông báo tới khách hàng về việc công ty sẽ không thể thực hiện tốt các đơn đặt hàng đã nhận do thiếu nguồn cung cũng như giá vật liệu thô tăng.

“Chi phí mua vật liệu đúc đã vượt quá lợi nhuận gộp của công ty, tăng lên mức mà chúng tôi không thể chịu thêm bất kỳ khoản lỗ nào nữa”, Modern Casting viết.

Cùng chung tình trạng, JiangXin Foundry - một nhà máy đúc quy mô nhỏ hơn, cũng không có lựa chọn nào khác ngoài việc giảm sản lượng. Ông Huo Huagen - giám đốc sản xuất của nhà máy cho biết hiện nhà máy chỉ hoạt động 4 ngày trên tuần, sau đó đóng cửa trong 3 ngày tiếp theo. Lý do là giá thép phế liệu, nguyên liệu thô chính mà JiangXin Foundry sử dụng, tăng vọt lên hơn 4.500 nhân dân tệ/tấn (700 USD/tấn) trong vài tuần gần đây. Giá chỉ tăng 700 nhân dân tệ/tấn vào ngày 3/5, nhưng vài ngày sau đã tăng hàng trăm nhân dân tệ với mỗi tấn thép phế liệu.

“Điều đó có nghĩa là càng sản xuất, chúng tôi càng thua lỗ. Mỗi tấn gang mà chúng tôi sản xuất tương đương với việc lỗ 1.500 nhân dân tệ”, ông Huo Huagen chia sẻ. Ông dự đoán sản lượng của công ty sẽ giảm đáng kể trong năm nay và có thể trong cả năm sau.

Không chỉ các nhà máy mà công nhân làm việc tại đây cũng gặp nhiều khó khăn khi mức lương hàng tháng giảm xuống 3.000 nhân dân tệ do bị cắt giảm giờ làm.

Eric Li, giám đốc công ty sản xuất chụp đèn thuỷ tinh cho biết công ty này đang phải gồng mình sản xuất khi doanh số bán hàng tăng gấp đôi trước mức đại dịch xảy ra. Nhưng giống nhiều nhà sản xuất Trung Quốc khác, ông không có kế hoạch mở rộng sản xuất - một sự thận trọng có thể chậm tốc độ tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc trong năm nay, kéo dài tình trạng thiếu hàng hoá trên toàn thế giới khi nhu cầu tăng lên.

“Các nhà sản xuất Trung Quốc giờ đây không dám triển khai sản xuất hàng loạt như bình thường”, ông nói và cho biết rủi ro khi nhận đơn đặt hàng mới là rất lớn. Giá nguyên liệu thô tăng đồng nghĩa biên lợi nhuận giảm xuống. “Sự phục hồi kinh tế toàn cầu chưa đồng đều, tương lai rất không rõ ràng, vì vậy chúng tôi không có nhiều động lực để mở rộng sản xuất", ông nói thêm.

Zheng Leqiang, giám đốc điều hành một nhà máy sản xuất thiết bị nhà bếp ở thành phố Trung Sơn, Quảng Đông, cho biết, “Giá nguyên liệu thô như kim loại, vỏ nhựa, đồng để sản xuất đồ gia dụng tăng cao - ăn mòn lợi nhuận của tất cả doanh nghiệp ở cả đầu và chuỗi cung ứng trên toàn ngành. Các nhà cung cấp của chúng tôi đều đã tăng giá, vì vậy chúng tôi cũng phải tăng, đẩy phần chi phí tăng thêm cho khách hàng ở đầu cuối. Tuy nhiên, nhu cầu tiêu dùng nội địa tại Trung Quốc vẫn còn yếu, do đó không dễ để tăng giá trên thị trường hàng tiêu dùng”.

Ông cho biết hiện hy vọng duy nhất của mình là chính phủ sẽ can thiệp để kiềm chế tăng giá vật liệu thô. Trong khi chờ điều đó, họ không còn cách nào khác ngoài việc dừng nhận đơn hàng, sa thải hoặc giảm giờ làm của nhân viên.

Không khoan nhượng hành vi thao túng giá

Chính phủ Trung Quốc đã bắt đầu chú ý nhiều hơn tới tác động của giá cả hàng hóa trong thời gian gần đây và đang triển khai các biện pháp để ổn định thị trường, tăng nguồn cung và thắt chặt giám sát.

Ngày 24/5, Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc đưa tuyên bố sẽ không khoan nhượng đối với các hành vi bất hợp pháp như thao túng giá, lan truyền thông tin sai lệch, tích trữ và bất kỳ hoạt động đầu cơ hàng hóa nào.

Cơ quan này cũng tiết lộ rằng Bắc Kinh sẽ tăng cường kiểm soát giá đối với quặng sắt, đồng, ngô và các mặt hàng khác trong kế hoạch 5 năm lần thứ 14 (2021 - 2025) để giải quyết những biến động về giá cả. Quyết định này được đưa ra sau khi Ủy ban Phát triển và Ổn định Tài chính của Trung Quốc, do Phó Thủ tướng Lưu Hạc, cố vấn kinh tế hàng đầu của Chủ tịch Tập Cận Bình đứng đầu, hồi đầu tháng trước bày tỏ quan ngại về rủi ro kinh tế tiềm ẩn liên quan đến giá hàng hóa cao và lạm phát.

Một số ý kiến cho rằng, chính phủ Trung Quốc không có nhiều lựa chọn để kiểm soát giá hàng hóa vì nước này đang phụ thuộc quá lớn vào nhập khẩu nguyên liệu thô, đặc biệt là quặng sắt từ Australia và Brazil.

Biện pháp khả thi hơn là bán các kim loại thừa như đồng, nhôm, kẽm trong kho dự trữ chiến lược của Trung Quốc để tăng nguồn cung trên thị trường trong nước. Bên cạnh đó, hạn chế tối đa việc xuất khẩu vật liệu này sang thị trường nước ngoài.