Ngày 13/5/2021, Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa ban hành kết luận Thanh tra số 757/KL-TTCP về công tác quản lý nhà nước và thực hiện pháp luật trong quy hoạch, quản lý xây dựng, đất đai, môi trường đối với khu công nghiệp, khu đô thị; việc chuyển đổi nhà, đất công có vị trí đắc địa sang mục đích khác tại TP HCM.

Theo đó, về xử lý kinh tế, TTCP kiến nghị xử lý 2.054 tỉ đồng; trên 6.000.000 USD và 464.000m2 đất.

Đồng thời, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao UBND TP HCM chỉ đạo tổ chức kiểm điểm, xác định trách nhiệm và xử lý theo thẩm quyền đối với tập thể, cá nhân có liên quan. Trường hợp vượt thẩm quyền hoặc có dấu hiệu hình sự thì báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, xử lý theo quy định pháp luật.

Tại kết luận 757/KL-TTCP, Thanh tra Chính phủ đã “điểm chỉ” nhiều dự án sai phạm. Cụ thể, tại dự án Khu dân cư phường Phú Thuận (quận 7) có tổng diện tích 61.280m2 do Công ty Vạn Phát Hưng làm chủ đầu tư.

Qua kết quả thanh tra cho thấy, dự án này được Sở Xây dựng cấp giấy phép 253/GPXD ngày 30/12/2016 (giai đoạn 1) xây dựng khối nhà 3A-3B, 4A-4B, 6A-6B và tầng hầm khối thương mại, dịch vụ, văn phòng có lưu trú, nhà trẻ với 2 tầng hầm là không đúng với quy hoạch được duyệt. Tại quyết định 152/QĐ-UBND ngày 25/12/2015 của Ủy ban nhân dân quận 7, dự án chỉ có 1 tầng hầm.

Với dự án Tầm Nhìn thuộc phường Tân Tạo A, quận Bình Tân do Công ty TNHH Đầu tư Địa ốc Khang An làm chủ đầu tư, Thanh tra Chính phủ kết luận dự án này được chuyển mục đích sử dụng toàn bộ 59.236m2 đất để đầu tư xây dựng khu dân cư khi dự án không có trong kế hoạch sử dụng đất, chuyển đất nông nghiệp để xây dựng khu dân cư, không có tên trong danh mục các dự án có nhu cầu sử dụng đất trong kế hoạch sử dụng đất 5 năm của thành phố giai đoạn 2001-2005 được Thủ tướng phê duyệt, cho phép khu dân cư sử dụng đất lâu dài, nhưng khi được giao đất chủ đầu tư không đăng ký nhu cầu sử dụng đất.

Không những thế, chiều cao của dự án này được xây dựng 25 tầng, vượt 10 tầng so với quy hoạch 1/200 đã ban hành trước đó của Ủy ban nhân dân quận Bình Tân.

Dự án đầu tư xây dựng khách sạn cao cấp tại 458 Nguyễn Tất Thành, quận 4 do Tổng công ty địa ốc Sài Gòn làm chủ đầu tư, với diện tích 5.950m2, đây là đất do Nhà nước quản lý và giao cho Sở Nhà đất TP HCM quản lý, Công ty kho bãi thuê để kinh doanh từ năm 1998 với thời hạn 50 năm.

Kết quả thanh tra cho thấy, UBND TP HCM chấp thuận chủ trương chuyển giao một số mặt bằng kho bãi cho Tổng công ty địa ốc Sài Gòn để hoàn vốn giai đoạn 1 Rạch Ụ Cây, và giao Tổng công ty địa ốc Sài Gòn tiếp tục chuyển mục đích sử dụng đất mặt bằng 458 Nguyễn Tất Thành không qua đấu giá là không đúng quy định…

Đến thời điểm thanh tra dự án chưa có quyết định giao đất, chưa xác định tiền sử dụng đất, chưa triển khai đầu tư xây dựng. Do đó Thanh tra Chính phủ kiến nghị UBND TP rà soát, xem xét để xử lý thu hồi theo quy định của Luật đất đai.

Đối với dự án Khu nhà ở Phước Long B (quận 9), chủ đầu tư tự đền bù cho dân, với đơn vị sử dụng đất và giải phóng mặt bằng với tổng diện tích khu đất là hơn 9.000m2, dự án được tính tiền sử dụng đất theo phương pháp thặng dư. Qua thanh tra cho thấy, Uỷ ban nhân dân TP HCM có các quyết định giao đất số 3852 (ngày 26/6/2011) với diện tích 2.180m2 và số 1400 (ngày 2/4/2004) với diện tích hơn 6.300m2 cho dự án khu nhà ở nhưng không có trong Kế hoạch sử dụng đất của thành phố giai đoạn 2001 - 2005 được Thủ tướng phê duyệt.

Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra nhiều sai phạm tại các khu công nghiệp trong thành phố. Theo đó, chủ đầu tư đã tự thay đổi quy hoạch, xây dựng không đúng quy hoạch, sử dụng đất sai mục đích, thu lợi bất hợp pháp, gây lãng phí, thất thoát tài sản nhà nước…

Cụ thể, các doanh nghiệp thuê đất trong các khu công nghiệp nhưng không khai thác, sử dụng, dẫn đến lãng phí hơn 53.000 m2 đất. Trong đó, khu công nghiệp Hiệp Phước của Công ty cổ phần Hùng Vương là gần 42.000 m2, khu công nghiệp Lê Minh Xuân của Công ty cổ phần đầu tư Việt Nam là hơn 7.200 m2, tại khu công nghiệp Tân Bình của Công ty trách nhiệm hữu hạn Nga Băng Cốc là 4.000 m2…

Tại khu công nghiệp Tây Bắc Củ Chi, Thanh tra Chính phủ xác định chính quyền TP.HCM đã tính tiền thuê đất với diện tích hơn 900.000 m2 không đúng thời gian của các hợp đồng, dẫn đến chậm nộp tiền ngân sách; cho Công ty CP Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn thuê đất nhưng để trống gây lãng phí.

Đối với khu công nghiệp Tân Tạo hiện hữu, cơ quan thanh tra phát hiện Công ty CP Đầu tư và Công nghiệp Tân Tạo đã ký hợp đồng cho thuê lại đất với một số ngân hàng như Vietinbank, BIDV trái quy hoạch được duyệt.

Tại khu công nghiệp Tân Tạo mở rộng, chủ đầu tư cho 93 nhà đầu tư thuê đất lại đã thu về khoảng 1.041.953,2 triệu đồng và hơn 5,8 triệu USD trong giai đoạn trước ngày 1/7/2014 nhưng đến nay chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính với nhà nước, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước...

Những vi phạm này đã tồn tại trong thời gian dài, nhưng chưa được các cơ quan chức năng ở TP HCM kiểm tra, xử lý kịp thời.

Từ kết luận, Thanh tra TP HCM kiến nghị UBND TP HCM có biện pháp giải quyết đối với đơn vị, cá nhân doanh nghiệp có vi phạm, truy thu tiền sử dụng đất, thu hồi các khoản thu không hợp pháp từ việc vi phạm pháp luật, yêu cầu chủ đầu tư triệt để khắc phục các sai phạm.

Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng giao UBND TP HCM chỉ đạo và tổ chức kiểm điểm, xác định trách nhiệm và xử lý theo thẩm quyền đối với tập thể, cá nhân có liên quan đến các khuyết điểm, vi phạm. Trường hợp vượt thẩm quyền hoặc có dấu hiệu hình sự thì báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, xử lý theo quy định.

Theo Tầm nhìn