Công ty Trang Đức- “anh là ai” ?

Để tìm hiểu việc triển khai Nghị định số 23/2020/NĐ – CP của Thủ tướng Chính phủ, trên địa bàn tỉnh Gia Lai và hoạt động khai thác cát của Công ty Trang Đức tại xã Ayun (huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai), PV đã có buổi trao đổi với bà Phan Ngọc Phượng (Phó phòng TNMT huyện Mang Yang) về những dấu hiệu sai phạm tại mỏ cát Trang Đức (xã Ayun) và được biết: Trước giờ, Phòng TNMT chưa xử phạt công ty Trang Đức lần nào. Một lần Sở TNMT xuống kiểm tra thì có nhắc nhở thôi…?!. Công ty đa số nằm ở thành phố Pleiku, các doanh nghiệp trên địa bàn không có mối liên hệ với địa phương nên cũng khó xử lý ?.

Xoay quanh sự việc của Công ty Trang Đức, ông Trần Ngọc Thạch (Chánh văn phòng Sở TNMT Gia Lai) lại cho rằng: Các thông tin, hồ sơ của Công ty Trang Đức chúng tôi không thể cung cấp ?. Nhiều báo cũng liên hệ yêu cầu cung cấp hồ sơ của công ty này, nhưng nói thật là không cung cấp được. Nếu có sai phạm thì anh chị cứ viết bài phản ánh, Sở TNMT, UBND tỉnh sẽ xem xét kiểm tra, xứ lý.

Khó hiểu trước những phát ngôn của vị Chánh văn phòng, phóng viên đã liên hệ trực tiếp với ông Lương Thanh Bình – Phó giám đốc Sở TNMT phụ trách lĩnh vực Khoáng sản để trao đổi thông tin, thì vị này cho biết: Về chương trình làm việc này thì tôi chưa thấy anh em báo cáo lại. Nếu muốn làm việc về vấn đề gì thì anh chị cứ liên hệ với Chánh văn phòng để tổng hợp. “Nếu công ty Trang Đức sai phạm chúng tôi sẽ xử lý. Nhưng đến nay, chúng tôi chưa phát hiện sai phạm nên chưa có quyết định xử phạt nào” – Ông Bình khẳng định.

Khi những “cánh cửa” thông tin về Công ty Trang Đức đóng lại trước báo giới, nhiều nghi ngại của dư luận đặt ra về sự minh bạch thông tin, cũng như các câu hỏi xoay quanh về những ẩn số mà phía Công ty Trang Đức được dư luận đặt ra sẽ không được làm rõ. Sẽ đồng nghĩa với việc “khi sai phạm chìm trong im lặng, có phải chăng là 1 sự đồng lõa không hề nhỏ chứa trong chiếc túi bí mật…?”

“Một tay che trời”?

Theo ghi nhận của phóng viên, trong hai ngày 11,12/11, thì Hợp tác xã Quyết Tiến (đơn vị nhận “khoán” khai thác mỏ cát này) vẫn huy động nhiều phương tiện máy móc đào, xới, hút, vận chuyển tạo thành một đại công trường “tan hoang” trên dòng sông Ayun.

Ngoài ra, bãi tập kết cát của đơn vị này không cụ thể tại 1 vị trí mà nằm rải rác dọc hai bên bờ sông với hàng chục bãi lớn, nhỏ khác nhau. Các bãi cát này được hút trực tiếp từ các máy bơm đặt ngay sát bờ sông, vòi được cắm thẳng vào bờ sau đó hút lên bãi chứa. Bên cạnh đó, đơn vị này còn sử dụng nhiều máy xúc san ủi, làm thay đổi hiện trạng, dòng chảy sông Ayun khiến cho dòng sông này bị “bức tử” một cách nghiêm trọng.

Công ty TNHH MTV Trang Đức được cấp giấy phép khai thác khoáng sản tại mỏ cát xây dựng xã Ayun và xã Đắk Jơ Ta, huyện Mang Yang theo Quyết định số 690/GP-UBND ngày 01/12/2014 của  UBND tỉnh Gia Lai. Diện tích khu vực khai thác là 5,7ha; mức sâu khai thác là 2m; trữ lượng địa chất 104.880m3; trữ lượng khai thác 104.880m3; công suất khai thác 15.000m3/năm; thời gian khai thác 7,5 năm. Tuy nhiên, từ khi đi vào hoạt động, mỏ cát này dường như không tuân thủ các quy định về khai thác khoáng sản trong nhiều năm qua, nhưng chưa một lần bị cơ quan chức năng xử lý, điều này gây bức xúc và dẫn tới nhiều hoài nghi về công tác quản lý tài nguyên cũng như những quy định về khai thác khoáng sản liệu có bị Công ty Trang Đức cố tình lãng quên?

Cụ thể hóa cho những mối hoài nghi trong quần chúng, người dân đã viện dẫn một số ý kiến xoay quanh vấn đề như: Lối vào bãi khai thác của Công ty Trang Đức không hề có biển chỉ dẫn thể hiện các thông tin liên quan đến việc khai thác theo quy định? Bãi tập kết cát tại sao lại nằm ngay gần vị trí khai thác? Hơn nữa việc Công ty này hoạt động đã được thời gian dài vậy tại sao với những dấu hiệu sai phạm người dân thường cũng có thể dễ dàng nhận thấy khi chiếu vào Nghị định 23 lại không bị Cơ quan chức năng phát hiện, xử phạt?.

Chi tiết việc phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí của các cơ quan hành chính nhà nước được quy định tại Điều 38 Luật báo chí 2016 như sau:

1. Trong phạm vi quyền hạn, nhiệm vụ của mình, các cơ quan, tổ chức, người có trách nhiệm có quyền và nghĩa vụ cung cấp thông tin cho báo chí và chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung thông tin đã cung cấp. Việc cung cấp thông tin cho báo chí có thể bằng văn bản, trên trang thông tin điện tử tổng hợp, họp báo, trả lời phỏng vấn và các hình thức khác. Cơ quan báo chí phải sử dụng chuẩn xác nội dung thông tin được cung cấp và phải nêu rõ xuất xứ nguồn tin.

2. Cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền có quyền từ chối cung cấp thông tin cho báo chí trong các trường hợp sau đây:

a) Thông tin thuộc danh Mục bí mật nhà nước, bí mật thuộc nguyên tắc và quy định của Đảng, bí mật đời tư của cá nhân và bí mật khác theo quy định của pháp luật;

b) Thông tin về vụ án đang được Điều tra hoặc chưa xét xử, trừ trường hợp cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan Điều tra cần thông tin trên báo chí những vấn đề có lợi cho hoạt động Điều tra và công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm;

c) Thông tin về vụ việc đang trong quá trình thanh tra chưa có kết luận thanh tra; vụ việc đang trong quá trình giải quyết khiếu nại, tố cáo; những vấn đề tranh chấp, mâu thuẫn giữa các cơ quan nhà nước đang trong quá trình giải quyết, chưa có kết luận chính thức của người có thẩm quyền mà theo quy định của pháp luật chưa được phép công bố;

d) Những văn bản chính sách, đề án đang trong quá trình soạn thảo mà theo quy định của pháp luật chưa được cấp có thẩm quyền cho phép công bố.

3. Đối với vụ án đang trong quá trình Điều tra, truy tố mà chưa được xét xử, các vụ việc tiêu cực hoặc có dấu hiệu vi phạm pháp luật nhưng chưa có kết luận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, báo chí có quyền thông tin theo các nguồn tài liệu của mình và chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung thông tin.

4. Cơ quan báo chí và nhà báo có quyền và nghĩa vụ không Tiết lộ người cung cấp thông tin, trừ trường hợp có yêu cầu bằng văn bản của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân, Chánh án Tòa án nhân dân cấp tỉnh và tương đương trở lên cần thiết cho việc Điều tra, truy tố, xét xử tội phạm rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng.

Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân, Chánh án Tòa án nhân dân cấp tỉnh và tương đương trở lên có trách nhiệm tổ chức bảo vệ người cung cấp thông tin; các cơ quan bảo vệ pháp luật có trách nhiệm phối hợp với Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân, Chánh án Tòa án nhân dân cấp tỉnh và tương đương trở lên bảo vệ người cung cấp thông tin.

5. Cơ quan hành chính nhà nước có trách nhiệm cử người phát ngôn, thực hiện phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí định kỳ và đột xuất, bất thường.