Công viên Chu Văn An được phê duyệt quy hoạch bởi Sở quy hoạch – Kiến trúc và UBND huyện Thanh Trì vào ngày 20/8/2009, đồng thời cũng chính thức công bố Quy hoạch chi tiết 1/500 khu tưởng niệm nhà giáo, danh nhân Chu Văn An. Khu tưởng niệm danh nhân Chu Văn An và công viên Chu Văn An được xây dựng trên địa phận xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì, Hà Nội.

Công viên Chu Văn An với tổng diện tích 90ha bao gồm 2 phân khu. Khu vực 1 là khu tưởng niệm, bao gồm các công trình tưởng niệm, bảo tàng, nơi hội thảo và các di tích liên quan cùng với Đình Ngoại, chùa Quang Ân, khu tưởng niệm sẽ tạo nên một quần thể công trình văn hóa, kiến trúc, di tích lịch sử truyền thống.

Khu vực 2 là nơi phục vụ nhu cầu nghỉ ngơi, giải trí của nhân dân và khách du lịch, với cảnh quan môi trường trong lành. Tại đây có hệ thống hồ điều hòa, kênh dẫn nước (rộng trên 10 ha); có các khu chức năng, công viên văn hóa cây xanh kết hợp với các công trình kiến trúc cảnh quan, dịch vụ du lịch...

Sau đó vào ngày 20/4/2016, Sở Quy hoạch Kiến trúc Hà Nội và UBND huyện Thanh Trì đưa công bố điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết Khu tưởng niệm danh nhân Chu Văn An, tỷ lệ 1/500. Khu tưởng niệm Chu Văn An thuộc địa giới hành chính xã Thanh Liệt, giáp khu chức năng đô thị Nam đường Vành đai 3, có tổng diện tích khoảng 55ha.

Sau khi được phê duyệt quy hoạch, các dự án bất động sản mọc lên quanh khu vực này đều được quảng cáo là có vị trí lý tưởng bên cạnh “lá phổi xanh” của thành phố, hứa hẹn sẽ là nơi an cư lí tưởng cho mọi gia đình. Trong số đó, hưởng lợi nhất là dự án The Manor Central Park của Công ty CP Bitexco.

Bitexco là đơn vị thực hiện dự án đường bao quanh khu tưởng niệm Chu Văn An, với tuyến đường chính dài 2,5 km (tuyến số 1/Nguyễn Xiển - Xa La) và một tuyến đường phụ dài hơn 1,1 km bao quanh khu tưởng niệm dưới hình thức BT (xây dựng – chuyển giao). Sau nhiều lần “vỡ tiến độ” kể từ khi công bố, dự án này về cơ bản đã được hoàn thành.

Theo đúng tiến độ được sửa đổi bổ sung thì công viên Chu Văn An sẽ hoàn thành vào quý I năm 2020 một số hạng mục đường BT bao quanh công viên sẽ hoàn thành và bàn giao cho thành phố. Tuy nhiên, ghi nhận thực tế cho thấy hiện công viên Chu Văn An mới chỉ làm xong phần tường bao xác định ranh giới và một số hạng mục đường bộ, còn lại đa phần diện tích đất vẫn bỏ trống, cỏ dại mọc um tùm và là nơi tập kết rác thải, phế liệu xây dựng. Một phần diện tích thậm chí còn bị người dân trưng dụng thành bãi dạy lái xe. Theo tìm hiểu, bãi dạy lái xe này không có giấy phép nhưng đã hoạt động được 2 năm và không hề có sự can thiệp của cấp chính quyền.

Liên quan đến việc đầu tư, sau khi hoàn thành tuyến đường BT bao quanh khu tưởng niệm Chu Văn An và xây dựng Khu đô thị The Manor Central Park trên quỹ đất đối ứng, Bitexco đã có đơn đề nghị TP Hà Nội cho phép đơn vị này triển khai xây dựng Công viên Chu Văn An theo hợp đồng BT. Tuy nhiên, lãnh đạo TP Hà Nội chưa đồng ý với đề xuất của Bitexco. Được biết, lãnh đạo TP Hà Nội mới chỉ đồng ý về mặt chủ trương sẽ giao cho Bitexco thi công 2 hồ điều hòa trong khu vực công viên Chu Văn An và hiện đơn vị đang triển khai thi công 2 hạng mục này.

Như vậy, sau 5 năm công bố quy hoạch, công viên Chu Văn An do chủ đầu tư là UBND huyện Thanh Trì thực hiện vẫn đang trong tình trạng dở dang. Thực tế, TP Hà Nội đã và đang tồn đọng rất nhiều dự án công viên xanh “bánh vẽ” mãi chưa thể hoàn thiện như Dự án công viên hồ điều hòa Phùng Khoang, Dự án khu thể thao công viên cây xanh Hà Đông, Dự án công viên hồ điều hòa Nhân Chính, Dự án công viên hồ điều hòa thuộc KĐT Tây Nam Hà Nội,… Có hay chăng lại thêm một công trình hạ tầng xã hội tiếp tục bị lãng phí trong khi nhu cầu hưởng thụ không gian xanh của người dân đô thị ngày càng trở nên bức thiết.

“Rùa bò” trong xây dựng dự án BT, “thần tốc thu hồi vốn” trên phần đất đối ứng

Dự án đường giao thông bao quanh khu tưởng niệm danh nhân Chu Văn An được UBND TP Hà Nội phê duyệt tháng 4/2011 với tổng mức đầu tư gần 1.500 tỷ đồng. Dự án thực hiện theo hình thức BT, áp dụng cơ chế chỉ định thầu và Công ty CP Bitexco được TP Hà Nội chọn làm nhà đầu tư. Bên cạnh việc gia hạn vì triển khai nhiều năm chưa xong thì dự án này còn gặp nhiều về “vốn”. Theo kết quả kiểm toán được Kiểm toán Nhà nước gửi đến Quốc hội hồi tháng 4/2018, dự án đường bao quanh khu tưởng niệm danh nhân Chu Văn An do Bitexco làm chủ đầu tư đội vốn không căn cứ lên tới 36,79 tỷ đồng.

Đáng chú ý là, trong khi làm đường thì dở dang, liên tục “vỡ tiến độ” thì trên khu "đất vàng" được đối ứng, Bitexco đã xây dựng xong nhiều dãy biệt thự, nhà liền kề, shophouse thuộc khu đô thị The Manor Central Park và được rao bán rầm rộ như để thu hồi vốn cho tuyến đường “đắp chiếu” nhiều năm. Thậm chí, công viên Chu Văn An còn được quảng cáo như một phần của dự án, càng làm tăng giá trị bất động sản The Manor Central Park.