PAPI là một trong những khảo sát xã hội học lớn nhất tại Việt Nam nhằm đo lường hiệu quả công tác điều hành, thực thi chính sách, cung ứng dịch vụ công dựa trên đánh giá và trải nghiệm của người dân, với dữ liệu được thu thập thường niên. Sau hai năm thí điểm 2009 và 2010, PAPI bắt đầu thực hiện trên phạm vi toàn quốc từ năm 2011 đến nay.

Trong giai đoạn 2009 - 2019, PAPI đã thu thập và phản ánh trải nghiệm của 131.501 lượt người dân thông qua phỏng vấn trực tiếp. Báo cáo PAPI 2019 là sản phẩm của hoạt động hợp tác nghiên cứu giữa Trung tâm Nghiên cứu Phát triển và Hỗ trợ Cộng đồng (CECODES), Trung tâm Bồi dưỡng cán bộ và Nghiên cứu khoa học Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (VFF-CRT), Công ty Phân tích Thời gian thực (RTA) và Chương trình Phát triển Liên Hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam.

Tại hội nghị, bà Cailtin Wiesen, Đại diện Thường trú UNDP nhận định, báo cáo PAPI 2019 đã nêu bật được những giá trị của công cuộc cải cách về quản trị và hành chính công ở Việt Nam trong thập kỷ qua và so sánh hiệu quả quản trị đối với các mục tiêu quốc gia và phát triển bền vững; trong đó, ghi nhận những cải thiện ở hầu hết các lĩnh vực quản trị.

Các kết quả mang tính đại diện quốc gia về những vấn đề mà người dân quan ngại nhất bao gồm: nghèo đói và mất việc làm. Người dân cũng ghi nhận về những ưu tiên cải cách gần đây trong kiểm soát tham nhũng và quản trị điện tử, cung cấp góc nhìn hữu ích cho các nhà hoạch định chính sách khi Việt Nam bước sang giai đoạn hồi phục sau dịch COVID-19.

Trong năm 2019, cải thiện lớn nhất được ghi nhận ở lĩnh vực kiểm soát tham nhũng trong khu vực công (có tác động lớn nhất đến mức độ hài lòng của người dân) và nâng cao tính công khai, minh bạch trong ra việc quyết định, phù hợp với những nỗ lực cải cách...

Đấu tranh phòng, chống tham nhũng là trọng tâm và nỗ lực của Đảng và Chính phủ với nhiều vụ "đại án" trong những năm qua. Báo cáo PAPI 2019 cho thấy, tác động rõ nét của chiến dịch phòng, chống tham nhũng đối với cảm nhận của người dân về tham nhũng lớn và tham nhũng vặt. Lĩnh vực này đã có sự cải thiện mạnh mẽ nhất trong năm 2019 ở cấp quốc gia và cấp xã, phường với tỷ lệ người dân cho biết, tham nhũng đã giảm ở cả hai cấp này so với năm 2018.

Nỗ lực chống tham nhũng của các cấp, ngành cũng tác động đến cảm nhận của người dân về hiện trạng vòi vĩnh ở bệnh viện tuyến huyện và xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cải thiện đáng kể. Tuy chỉ số kiểm soát tham nhũng đã cải thiện, những cần tiếp tục tăng cường nỗ lực kiểm soát tham nhũng trong những năm tới.

Lĩnh vực thủ tục hành chính công gần như không thay đổi về điểm số, thậm chí còn giảm một chút so với những năm trước, dù các doanh nghiệp đánh giá có sự cải thiện và nỗ lực đẩy mạnh quản trị điện tử trong những năm gần đây. Vì vậy, cần tăng cường hơn nữa công tác này nhằm khuyến khích người dân truy cập và hưởng lợi từ việc chuyển sang sử dụng các dịch vụ công trực tuyến như đối với khu vực doanh nghiệp. Đặc biệt, việc ra mắt Cổng dịch vụ công quốc gia vào tháng 12/2019 đã đánh dấu bước tiến quan trọng trong định hướng đúng đắn này và được người dân, doanh nghiệp, các cấp, ngành ghi nhận, đánh giá cao.

Trong 5 năm qua, nghèo đói luôn là mối quan tâm của Đảng, Nhà nước cũng như mỗi người dân Việt Nam. Theo đó, 1/4 số người tham gia khảo sát PAPI cho rằng, lao động và việc làm tiếp tục nằm trong nhóm bốn vấn đề mà người dân quan tâm, lo ngại nhất từ năm 2015, bất chấp nền kinh tế tăng trưởng nhanh và tạo ra nhiều việc làm mới.

Vấn đề môi trường cũng được người dân quan tâm trong năm 2019 với việc giảm sút chất lượng không khí và nguồn nước.

Báo cáo PAPI trong năm 2019 cũng dành một chương phân tích về vấn đề giới và lãnh đạo. Theo đó, còn đó những định kiến về giới của các cử tri, đặc biệt ở cấp thôn/tổ dân phố - nơi được coi là một trong những cấp có tác động quan trọng đến đời sống của người dân.

Bà Robyn Mudie, Đại sứ Australia tại Việt Nam nhấn mạnh: “Nâng cao bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ là một trọng tâm của Chính phủ Australia tại Việt Nam. Các phát hiện quan trọng về giới, lãnh đạo và cuộc bầu cử năm 2021 trong báo cáo 2019 nêu rõ, còn nhiều việc phải làm để khắc phục định kiến về giới đối với phụ nữ được bầu vào các vị trí lãnh đạo và đảm bảo rằng các ứng cử viên nữ đủ điều kiện sẽ được giới thiệu, đề cử nhằm có tiếng nói bình đẳng trong đời sống chính trị và phát triển đất nước”.

Đi sâu phân tích hiệu quả quản trị và hành chính công thời gian qua, Báo cáo năm 2019 cho thấy, xu hướng tích cực ở hầu khắp cả nước trong 5 năm qua với 5/6 lĩnh vực điều hành ban đầu mà chỉ số PAPI đo lường đều cải thiện. Điểm số trung bình cấp tỉnh của 6 lĩnh vực điều hành tăng từ 34 điểm năm 2015 lên 37,4 điểm năm 2019 đã nêu bật sự cải thiện trong hiệu quả quản trị cấp tỉnh nhiệm kỳ 2016 - 2021.

Trong những năm tới, PAPI sẽ tiếp tục nghiên cứu các vấn đề quan trọng Việt Nam cần giải quyết để nâng cao khả năng đáp ứng nhu cầu và trách nhiệm giải trình đối với người dân cũng như đạt được tiến bộ trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững. Khảo sát PAPI 2020 sẽ đưa vào nội dung câu hỏi liên quan đến tác động của dịch COVID-19 nhằm kịp thời phản ánh lo ngại của người dân để từ đó có chính sách hiệu quả./.