Nghị định 126/2020, có hiệu lực từ ngày 5/12 tới, quy định chi tiết một số điều của Luật quản lý thuế. Trong đó, cơ quan thuế được quyền yêu cầu ngân hàng cung cấp thông tin như giao dịch qua tài khoản, số dư, số liệu giao dịch của người nộp thuế.

Việc ngân hàng cung cấp thông tin của người nộp thuế được thực hiện lần đầu trong 90 ngày kể từ khi Nghị định 126 có hiệu lực (kể từ ngày 5/12/2020) và cập nhật các thông tin về tài khoản hằng tháng trong 10 ngày đầu mỗi tháng. Nghị định 126 cũng yêu cầu ngân hàng phải khấu trừ, nộp thay nghĩa vụ thuế của nhà cung cấp nước ngoài (Facebook, Google, YouTube…) không có cơ sở thường trú tại Việt Nam nhưng có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số với tổ chức, cá nhân trong nước...

Trước đó, luật Quản lý thuế số 38 (khoản 2, khoản 3 tại điều 27) có quy định về trách nhiệm của ngân hàng trong việc cung cấp thông tin về số hiệu tài khoản theo mã số thuế của người nộp thuế khi mở tài khoản. Đặc biệt, ngân hàng đứng ra khấu trừ, nộp thay nghĩa vụ thuế phải nộp theo quy định pháp luật về thuế của tổ chức, cá nhân ở nước ngoài có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử có phát sinh thu nhập từ Việt Nam.

Tại buổi họp báo, đại diện cơ quan thuế cho biết, căn cứ theo luật, Chính phủ ban hành Nghị định số 126 hướng dẫn: ngân hàng thương mại có trách nhiệm cung cấp các thông tin về tài khoản thanh toán của người nộp thuế mở tại ngân hàng cho cơ quan quản lý thuế; khấu trừ, nộp thay nghĩa vụ thuế phải nộp của nhà cung cấp ở nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số với tổ chức, cá nhân ở Việt Nam.

Đại diện Tổng cục Thuế giải thích thêm, trước đó, ngày 27.9.2019, Bộ Tài chính đã có Tờ trình số 137/TTr-BTC báo cáo Thủ tướng về Đề án "Mở rộng cơ sở thuế và chống xói mòn nguồn thu ngân sách nhà nước" nhằm thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về giải pháp cơ cấu lại nguồn thu ngân sách nhà nước.

Trên cơ sở phê duyệt của lãnh đạo Chính phủ, tại Công văn số 11001/VPCP-KTTH ngày 2.12.2019 của Văn phòng Chính phủ giao Bộ Tài chính: “Phê duyệt, tổ chức thực hiện ngay các giải pháp liên quan đến công tác hành thu tại Đề án theo chức năng, thẩm quyền và quy định của pháp luật”. Sau đó, Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 276/QĐ-BTC ngày 28.2.2020 để tổ chức thực hiện các giải pháp liên quan đến công tác quản lý thuế tại này.

Nội dung của Quyết định 276 bao gồm: xây dựng các thông tư hướng dẫn luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14; xây dựng quy trình đăng ký thuế đối với hoạt động thương mại điện tử, hoạt động kinh tế số… Ngoài ra, đề án tập trung hoàn thiện cơ chế, chính sách về hóa đơn, chứng từ; giải pháp chống xói mòn cơ sở tính thuế, chống chuyển lợi nhuận, ngăn ngừa trốn, tránh thuế.

Liên quan đến vấn đề này, một chuyên gia về luật cho biết qui định mới này không hề mâu thuẫn với các qui định về bảo mật thông tin khách hàng của các ngân hàng.

Các thông tin mật, tối mật, tuyệt mật, đều cần phải có người xử lí, có người cung cấp, giải quyết khâu này khâu khác. Việc sinh ra qui định bảo mật là nhằm bảo đảm quyền lợi, an toàn của khách hàng còn đối với cơ quan quản lí nhà nước có thẩm quyền thì không có khái niệm đó. Thông tin về tài khoản tiền gửi chỉ bí mật với những người không có thẩm quyền, không có chức trách, nhiệm vụ. Còn những người như nhân viên ngân hàng, Công an, Viện kiểm sát, Toà án, Thi hành án, Ngân hàng Nhà nước,... đều có quyền được biết.

Chuyên gia cũng cho biết qui định về cung cấp thông tin này trên thực tế Luật đã có từ lâu rồi nhưng ở Nghị định 126 có một số điểm mới, khác là việc cung cấp điện tử, cung cấp thường xuyên.

Nghị định mới này cũng qui định rõ cơ quan quản lí thuế có trách nhiệm bảo mật thông tin và hoàn toàn chịu trách nhiệm về sự an toàn của thông tin theo qui định của Luật Quản lí thuế và qui định của pháp luật có liên quan.

Sự thay đổi của các qui định quản lí thuế xuất phát từ việc xã hội ngày càng phát triển và các hình thức thu nhập của người dân ngày càng đa dạng. Nhiều nguồn thu từ các hoạt động thương mại điện tử xuyên biên giới rất khó ghi nhận và kiểm soát dẫn đến tình trạng thất thu thuế.