Trong vụ án này, bà Trần Thị Minh Trang (chủ Gia Trang quán - Tràm Chim resort) khởi kiện chủ tịch UBND huyện Bình Chánh vì cho rằng vị này ký ban hành quyết định hành chính số 798 (ngày 12/11/2019, về áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả đối với Gia Trang quán - Tràm Chim Resort không đúng sự thật, trái luật định. 

Trước đó, tại phiên tòa diễn ra ngày 5/6, luật sư bảo vệ quyền và lợi ích người khởi kiện (bà Trang) đề nghị tòa án triệu tập Văn phòng đăng ký đất đai TP.HCM, Phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Bình Chánh cùng một số cá nhân để làm rõ một số nội dung liên quan đến văn bản hành chính trên; làm rõ dấu hiệu tội phạm trộm cắp tài sản. Mặt khác, người khởi kiện muốn bổ sung một số chứng cứ khác. Hội đồng xét xử (HĐXX) đã tạm dừng xét xử để thu thập thêm tài liệu, chứng cứ. Sau đó, người khởi kiện có cung cấp thêm nhiều lời khai nhân chứng (bản khai có chính quyền sở tại xác nhận).

Nhiều yêu cầu của nguyên đơn không được tòa chấp thuận

Sáng ngày 2/7, Luật sư Nguyễn Đình Thái Hùng (Đoàn Luật sư TP Đà Nẵng) - người đại diện cho bà Trang yêu cầu triệu tập ông Nguyễn Văn Tài để xác định hành vi phạm tội và đề nghị làm rõ tư cách đại diện tố tụng của ông Nguyễn Thành Tuyên, vì ngày 09/1/2020 ông Tuyên dẫn một nhóm người bị mặt tự ý vào Gia Trang Quán đập phá tài sản, đồ đạc, lấy cắp camera,...

Trong khi UBND huyện Bình Chánh khẳng định ngày 09/1/2020 không tổ chức cưỡng chế. Đồng thời Công an huyện Bình Chánh đã ra Quyết định khởi tố vụ án trộm cắp tài sản xảy ra tại Gia Trang Quán vào ngày 09/1/2020. Về vấn đề này, Chủ tọa phiên tòa cho biết: "Nếu thấy có dấu hiệu hình sự, HĐXX vụ án hành chính sẽ kiến nghị khởi tố vụ án trong quá trình xét xử". Theo HĐXX, tài liệu phía nguyên đơn cung cấp liên quan đến vấn đề trên chưa phải là căn cứ kết luận một số cá nhân có hành vi trộm cắp tài sản của bà Trang tại Gia Trang quán - Tràm Chim resort.

Ngoài ra, bà Trang trình bày yêu cầu bổ sung nội dung khởi kiện. Cụ thể, chủ Gia Trang quán - Tràm Chim resort muốn phía bị kiện bồi thường 37 tỉ đồng. Người khởi kiện cho rằng đó là số tiền thiệt hại khi chính quyền thi hành quyết định hành chính trái pháp luật. Đối với yêu cầu này, HĐXX nhận thấy bà Trang có thể khởi kiện đòi bồi thường trong một vụ kiện khác nên không chấp nhận bổ sung nội dung này.

Bên cạnh đó, phía nguyên đơn cũng yêu cầu HĐXX triệu tập các Chủ tịch UBND xã các thời kỳ, Văn phòng đăng ký đất đai TP.HCM, Phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Bình Chánh tham gia vụ án để làm rõ những chứng cứ liên quan. Tuy nhiên, HĐXX bác bỏ những yêu cầu trên vì cho rằng không cần thiết bởi tòa án đã triệu tập đại diện UBND xã Tân Quý Tây tham gia vụ kiện với tư cách người có quyền và nghĩa vụ liên quan.

Bị đơn yêu cầu tòa làm rõ văn bản “nội bộ”

Ngoài ra, cũng trong buổi sáng, Đại diện UBND huyện Bình Chánh đề nghị làm rõ 02 văn bản 362 và 363 vì cho rằng đó là 02 văn bản nội bộ và báo cáo định kỳ của huyện, tại sao phía nguyên đơn lại có được. Về nội dung này, Luật sư Nguyễn Đình Thái Hùng cho biết, “Luật sư có quyền thu thập tài liệu, chứng cứ, hơn nữa đó không phải là văn bản mật, nên không cần giải thích tại sao phía nguyên đơn lại có những văn bản trên”.

Cụ thể, văn bản số 362 (ngày 13/02/2020) do Phó Chủ tịch huyện Bình Chánh, Nguyễn Văn Tài kí báo cáo với UBND TP HCM cho biết việc cưỡng chế Gia Trang quán chỉ diễn ra trong 2 ngày 7/1 và 8/1. Còn văn bản 363 (03/6/2020) do Phó Chủ tịch UBND xã Tân Quý Tây, Nguyễn Thành Tuyên ký phúc đáp nội dung tiếp công dân của bà Trần Thị Minh Trang ngày 26/5/2020 thì việc cưỡng chế Gia Trang quán diễn ra trong 3 ngày (từ 7 đến 9/1/2020) và kê biên tài sản của bà Trang (theo quy định của pháp luật).

Theo bà Trang và luật sư Hùng, ngày 9/1 tức là không phải thời gian cưỡng chế, bà Trang qua camera giám sát phát hiện ông Nguyễn Đức Tuyên, Phó Chủ tịch UBND xã Tân Quý Tây cùng với 1 nhóm người vào khu vực Gia Trang quán qua đường cổng thoát hiểm. Ngày 13/1 bà Trang ra trình báo với công an huyện Bình Chánh về việc bị mất một số tài sản tại khu vực Gia Trang quán. Ngày 26/3/2020 , CA huyện Bình Chánh ra thông báo khởi tố hình sự để điều tra, truy xét đối tượng.

Tuy nhiên, đến ngày 3/6/2020, trong công văn phúc đáp tiếp công dân với bà Trang, ông Nguyễn Thành Tuyên, Phó Chủ tịch xã Tân Quý Tây lại khẳng định việc cưỡng chế tiến hành từ 7/1 đến 9/1. Theo bà Trang và luật sư Hùng, đây là công văn nhằm hợp thức hóa việc mà họ cho là “xâm nhập gia cư bất hợp pháp và có thể là trộm cắp tài sản” của chính ông Nguyễn Thành Tuyên vào ngày 9/1/2020 ở Gia Trang quán. Chính vì thế mà tại tòa, luật sư Hùng yêu cầu làm rõ tư cách đại diện tố tụng của ông Nguyễn Thành Tuyên (Phó Chủ tịch xã Tân Quý Tây)

Về vấn đề này, Chủ tọa phiên tòa cho biết: "Nếu thấy có dấu hiệu hình sự, HĐXX vụ án hành chính sẽ kiến nghị khởi tố vụ án trong quá trình xét xử". Đại diện VKSND TP.HCM đánh giá những giải thích của chủ tọa phiên tòa nêu ra, hoàn toàn phù hợp với quy trình tố tụng, điều kiện pháp luật về giải quyết, xét xử vụ án hành chính.

Gia Trang quán - Tràm Chim resort hình thành trên những công trình có sẵn

Tại phần xét hỏi diễn ra chiều, bà Trần Thị Minh Trang cho biết nguồn gốc đất Gia Trang quán - Tràm Chim resort được vợ chồng bà nhận chuyển nhượng từ nhiều hộ dân khác từ năm 1999. Lúc đó, trên đất có 2 căn nhà đã xây, 7 căn nhà lá và một số công trình trên đất. Năm 2003, vợ chồng bà Trang xây dựng, lập trang trại chăn nuôi theo mô hình trang trại sạch.

Năm 2005, do dịch cúm H5N1 nên UBND huyện Bình Chánh khuyến khích các chủ trang trại chăn nuôi thay đổi ngành nghề. Từ đó, bà Trang sửa chữa các chuồng trại và chuyển thành nhà trọ. Sau đó, năm 2006, công trình được sửa thành Gia Trang quán –Tràm Chim resort.

Năm 2011, chủ công trình này xây dựng nhà ở không phép diện tích 98m2 và nhà rường gỗ có diện tích vi phạm 147,7m2, bị UBND huyện Bình Chánh xử phạt 2,5 triệu đồng. Sau đó, theo hướng dẫn, bà làm thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất, xin giấy phép xây dựng cho 2 công trình trên nên chúng được phép tồn tại (Giấy phép số 107, GPXD-QLĐT, Phòng Quản lý đô thị huyện Bình Chánh cấp).

Cũng trong buổi chiều nay HĐXX cũng chấp nhận yêu cầu của phía nguyên đơn bổ sung 3 người làm chứng là ông Ngô Văn Mồng (người chuyển nhượng một phần đất của Gia Trang Quán cho bà Trang), ông Ngô Thành Nhân (người cho, tặng một phần đất của Gia Trang Quán cho bà Trang theo hình thức chồng tặng vợ) và Nguyễn Văn Bưa (người thuê lại Gia Trang Quán để kinh doanh  từ năm 2017 đến 2018), cả 3 người làm chứng trên đều xác nhận quá trình biến động cũng như sử dụng Gia Trang Quán như Nguyên đơn trình bày.

“Tôi sẵn sàng tự tháo dỡ công trình vi phạm, nhưng các cơ quan chuyên môn huyện Bình Chánh phải chỉ ra hạng mục nào vi phạm, diện tích vi phạm là bao nhiêu, hiện trạng vi phạm như thế nào? Nếu các công trình trên đất của tôi được chính quyền địa phương xác định sai phạm từ năm 2005 thì tại sao hơn 14 năm qua lại để cho tồn tại và công nhận đó là cơ sở hạ tầng đủ điều kiện để khách sạn đạt chuẩn 2 sao, rồi tới nay lại cưỡng chế. Vậy trách nhiệm của chính quyền địa phương như thế nào khi để xảy ra việc này?” chủ Gia Trang quán - Tràm Chim resort nêu quan điểm.

Ngoài ra, phía đại diện bị đơn (UBND huyện Bình Chánh) và người có nghĩa vụ liên quan (đại diện UBND xã Tân Quý Tây) cũng đưa ra những luận điểm khẳng định liên quan quá trình lập những văn bản liên quan đến quyết định 798 của UBND huyện Bình Chánh như: so sánh sự khác nhau từ hình ảnh chụp vệ tinh của Google Map giữa năm 2010 và 2018 của Gia Trang Quán; các cơ sở pháp lý được luật pháp quy định để lập văn bản số 23 và biên bản xác minh số 01 – 03 (phát hiện thời gian nào thì lập biên bản thời gian đó, không phụ thuộc vào giờ hành chính, quá trình lập có sai sót về việc ghi thời gian);….

Cũng trong buổi chiều xét xử, khi bị đơn được tòa hỏi đã lựa chọn các hình thức xử phạt có lợi cho người vi phạm không khi ban hành Quyết định 798, thì phía UBND huyện Bình Chánh trả lời, trường hợp của Gia Trang Quán tuy được xác định có 02 thời điểm vi phạm là năm 2005 và năm 2018 như do tại thời điểm phát hiện thì quá thời điểm xử phạt theo Nghị định 182/2004/NĐ-CP của Chính phủ (về xử phạt hành chính trong lĩnh vực đất đai) và Nghị định 91/2019/NĐ-CP chưa có hiệu lực nên căn cứ Nghị định 102/2014/NĐ-CP (10/11/2014) của Chính phủ về xử phạt hành chính trong lĩnh vực đất đai để làm căn cứ là vẫn là phạt tiền những tất cả nghị định 182 và 102 đều phải thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả là trả lại hiện trạng đất ban đầu.

Cũng trong chiều ngày 2/7, trước khi vào phần tranh luận, đại diện VKSND TP.HCM cũng xác minh, đối chứng lại những nội dung có trong hồ sơ vụ án từ 3 phía (nguyên đơn, bị đơn, người làm chứng). Tuy nhiên, do hết thời gian hành chính nên HĐXX quyết định tiếp tục xét xử phiên tòa vào 13h ngày 8/7 tới đây.

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin vụ việc./.

Theo Tầm Nhìn