Trong tháng 11/2020, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam thoái vốn tại 1 doanh nghiệp (DN) với giá trị 1,6 tỷ đồng, thu về 2,9 tỷ đồng. Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) thoái vốn tại Công ty CP Chăn nuôi Tiền Giang với giá trị 49,8 tỷ đồng, thu về 105,3 tỷ đồng; thoái vốn nhà nước tại Công ty CP Công trình đô thị Nam Định với giá trị 2,7 tỷ đồng, thu về 4,4 tỷ đồng.

Lũy kế từ năm 2016 – tháng 11/2020, đã thoái 25.749 tỷ đồng, thu về 173.103 tỷ đồng từ thoái vốn nhà nước tại các doanh nghiệp. Trong đó, thoái vốn nhà nước tại 103 đơn vị thuộc Quyết định số 1232/QĐ-TTg ngày 17/8/2017 của Thủ tướng Chính phủ với giá trị 4.966 tỷ đồng, thu về 9.647 tỷ đồng (đạt 30% về số lượng và 8% về giá trị so với kế hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt).

Còn thoái vốn nhà nước tại các DN ngoài danh mục theo Quyết định số 1232/QĐ-TTg đạt 3.785 tỷ đồng vốn nhà nước, thu về 110.392 tỷ đồng (bao gồm khoản thoái 3.436 tỷ đồng, thu về 109.965 tỷ đồng tại Sabeco).

Các Tập đoàn, Tổng công ty nhà nước thực hiện thoái 16.996 tỷ đồng, thu về 53.063 tỷ đồng.

Đối với công tác cổ phần hóa, trong 11 tháng năm 2020, Cục Tài chính DN nhận được báo cáo phê duyệt phương án cổ phần hóa của 7 DN, trong đó có 01 DN thuộc kế hoạch cổ phần hóa theo Quyết định số 26/2019/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ là Công ty TNHHMTV Giống gia súc Hải Dương; Ủy ban Uỷ ban Quản lý vốn Nhà nước (UBQLVNN) tại DN đã hoàn thành công bố giá trị DN của 01 Tổng công ty là Công ty mẹ - Tổng công ty Phát điện 2 (EVENGENCO2).

Lũy kế giai đoạn 2016 đến tháng 11/2020, đã có 178 DN được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa với tổng giá trị DN là 443.503 tỷ đồng, trong đó giá trị vốn nhà nước là 207.116 tỷ đồng. Tuy nhiên trong 178 DN đã cổ phần hóa chỉ có 37/128 DN cổ phần hóa thuộc danh mục cổ phần hóa theo công văn số 991/TTg-ĐMDN và Quyết định số 26/2019/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ (đạt 28% kế hoạch),

Số DN còn phải thực hiện cổ phần hóa theo kế hoạch trong tháng 12/2020 là 91 DN (trong đó triển khai xác định và công bố giá trị DN để cổ phần hóa là 90 DN).

Như vậy, tiến độ cổ phần hóa các DN còn chậm, những đơn vị còn nhiều DN thuộc danh sách phải thực hiện cổ phần hóa trong năm 2020: Thành phố Hà Nội cổ phần hóa 13 DN (04 Tổng công ty), chiếm 14% kế hoạch; TPHCM cổ phần hóa 38 DN (11 Tổng công ty), chiếm 40% kế hoạch; Ủy ban quản lý vốn nhà nước tại DN cổ phần hóa 6 DN (3 Tập đoàn, 03 Tổng công ty); Bộ Công Thương cổ phần hóa 4 DN (3 Tổng công ty, trong đó đã công bố giá trị 1 Tổng công ty); Bộ Xây dựng cổ phần hóa 02 Tổng công ty.

Về tình hình sử dụng nguồn thu từ cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước, theo Nghị quyết số 26/2016/QH14 ngày 10/11/2016 của Quốc hội thì trong giai đoạn 2016 - 2020, nguồn thu từ cổ phần hóa nộp về ngân sách nhà nước để phục vụ đầu tư trung và dài hạn là 250.000 tỷ đồng.

Trong 11 tháng năm 2020 đã chuyển 12.300 tỷ đồng từ Quỹ Hỗ trợ sắp xếp và phát triển DN vào ngân sách nhà nước; lũy kế từ năm 2016 đến tháng 11/2020, đã chuyển 217.300 tỷ đồng từ Quỹ vào ngân sách nhà nước (chiếm 87% kế hoạch), năm 2020 còn phải chuyển 32.700 tỷ đồng từ Quỹ vào ngân sách nhà nước.

Như vậy, tốc độ thoái vốn có cải thiện nhưng vẫn còn chậm so với kế hoạch. Việc thoái vốn, đẩy nhanh cổ phần hoá được lãnh đạo Chính phủ hết sức quan tâm. Lãnh đạo Chính phủ đã chỉ rõ, vẫn có tình trạng các bộ, ngành, địa phương còn gặp vướng mắc trong triển khai thực hiện một số nội dung về sắp xếp, phê duyệt phương án sử dụng đất, xác định giá trị DN, phần vốn để cổ phần hoá, thoái vốn tại các quy định thuộc các nghị định. Đặc biệt, vẫn còn hiện tượng không dám làm, không dám chịu trách nhiệm, viện dẫn vào các khó khăn vướng mắc để chậm hoặc không thực hiện, chưa xem xét đúng trách nhiệm của người đứng đầu các DN thực hiện chậm cổ phần hoá, chuyển giao về SCIC, niêm yết trên sàn chứng khoán…

Theo Bộ Tài chính, trong thời gian tới, cần  khẩn trương có các giải pháp như: rà soát toàn bộ quỹ đất đang quản lý, sử dụng để lập phương án sử dụng đất theo quy định của pháp luật đất đai trình UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có ý kiến về phương án và giá đất, để cấp có thẩm quyền phê duyệt trước khi tổ chức xác định giá trị DN cổ phần hoá theo đúng quy định. Bên cạnh đó, cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại các DN thuộc danh mục cổ phần hoá đến hết năm 2020 triển khai hoàn thành công tác xác định giá trị DN xử lý tài chính, công bố giá trị DN trong năm 2020. Ngoài ra, các cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại các DN có vốn nhà nước phải thực hiện thoái vốn trong năm 2020 triển khai công tác thoái vốn theo quy định, kịp thời báo cáo cơ quan có thẩm quyền để tổng hợp, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quy định đối với các trường hợp thoái vốn gặp khó khăn, vướng mắc để điều chỉnh cho phù hợp.