Theo Bộ Công thương, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa tháng 1-2021 ước tính đạt 27,7 tỉ USD, tăng 0,2% so với tháng trước. So với cùng kỳ năm trước, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa tháng 1 tăng 50,5%.

Đến nay trên thế giới, tình hình đại dịch vẫn diễn biến phức tạp. Thậm chí, tác động tiêu cực của đại dịch còn có thể kéo dài trong 1- 2 năm tới. Dự báo, năm 2021 vẫn là năm thị trường dệt may tiếp tục khó khăn, phụ thuộc vào tình hình dịch bệnh trên thế giới.

Tuy nhiên, ngành dệt may đang đứng trước cơ hội phát triển rất lớn từ các hiệp định thương mại tự do vừa được ký kết, đặc biệt là tiềm năng mở rộng xuất khẩu đến các thị trường lớn trên thế giới. Trong đó Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) vừa được kí kết hồi giữa tháng 11/2020 sẽ được kỳ vọng tạo ra động lực, cơ hội cho dệt may Việt Nam và thay thế một số thị trường mà đại dịch Covid-19 vẫn chưa kiểm soát được và đang ảnh hưởng lớn đến thị trường của dệt may Việt Nam như châu Âu. Đây là yếu tố hỗ trợ tích cực cho hoạt động sản xuất kinh doanh của dệt may Việt Nam trong năm 2021 và các năm tiếp theo.

Thống kê của Bộ Công thương cho thấy, chỉ số sản xuất ngành dệt và chỉ số sản xuất trang phục lần lượt tăng 16,6% và 9,9% so với cùng kỳ năm 2020. Một số sản phẩm trong ngành có tăng 35,6% so với cùng kỳ; sản xuất vải dệt từ sợi tổng hợp và sợi nhân tạo ước đạt 92,4 triệu m2, tăng 20,4% so với cùng kỳ; quần áo mặc thường ước đạt 380,1 triệu cái, tăng 9,3%. Kim ngạch xuất khẩu hàng dệt và may mặc tháng 01 ước đạt 2,6 tỷ USD, tăng 3,3% so với cùng kỳ.

Bộ Công Thương khuyến cáo, trong thời gian tới, ngành cần đẩy mạnh xây dựng thương hiệu Việt Nam, liên kết chuỗi cung ứng, phát triển công nghiệp phụ trợ. Đổi mới, nâng cao hiệu quả quản trị doanh nghiệp trong tình hình mới, cần tăng cường chuyển đổi số trong quản lý, vận hành doanh nghiệp dệt may, đưa doanh nghiệp dệt may tiếp cận với không gian chung của ngành thời trang thế giới. Đồng thời tiếp tục tận dụng hiệu quả các hiệp định thương mại tự do, kể cả những yếu tố mới mà hiệp định RCEP mang lại, nhất là phát triển, mở rộng ngành sản xuất nguyên liệu, tăng tỷ lệ giá trị gia tăng, chủ động hơn trong chuỗi cung ứng.

Ông Vũ Đức Giang – Chủ tịch Hiệp hội Dệt May Việt Nam cho hay, Hiệp hội Dệt may Việt Nam đã đưa ra 5 giải pháp. Cụ thể, các DN phải thích ứng được với chuyển đổi nhanh khi mà biến cố thị trường sức mua toàn cầu giảm, nhiều mặt hàng truyền thống của Việt Nam không còn chuyên môn hóa, vest tông, sơ mi nam, sơ mi nữ đã giảm xuống 70-80%. Đây là một thách thức lớn đối với ngành dệt may Việt Nam buộc các doanh nghiệp phải thích ứng.

Đồng thời, các DN cần tìm hiểu tình hình thay đổi của thị trường trong nước và quốc tế để tìm giải pháp phù hợp, chủ động ứng phó với tình hình kinh tế trong năm 2021.

Ngoài ra, để thực hiện giải pháp vượt qua thách thức của dịch Covid-19 không có giải pháp nào khác là xây dựng các liên kết chuỗi của ngành công nghiệp dệt may trong khu vực, đặc biệt là liên kết chuỗi với các nước trong khối cộng đồng mà các hiệp định thương mại tự do. Đây là vấn đề sống còn cho mục tiêu phát triển bền vững.

Ngành dệt may Việt Nam cũng cần đưa ra chiến lược trong phát triển bền vững. Đặc biệt, phải đặt ra và tuân theo các tiêu chí chứng nhận xuất xứ và các chứng nhận về đảm bảo môi trường, vấn đề tiết kiệm năng lượng, vấn đề tái tạo và đặc biệt là vấn đề an toàn trong sản phẩm sản xuất.

Đặc biệt, để thích ứng và vượt qua dịch Covid-19, việc ứng dụng khoa học công nghệ trong ngành dệt may rất quan trọng. Trong đó, phải xây dựng tầm nhìn về một số giải pháp tự động hóa, đặc biệt là tự động hóa cho ngành kéo sợi, ngành dệt, nhuộm và quản trị ngành may.

Báo cáo mới nhất của Bộ Công Thương cho thấy, tháng 1-2021, chỉ số sản xuất da và các sản phẩm liên quan tăng 20,8% so với cùng kỳ năm 2020; sản lượng giày, dép da tháng 1 ước đạt 21,9 triệu đôi, tăng 3% so với cùng kỳ. Kim ngạch xuất khẩu giày, dép các loại tháng 1 ước đạt 1,8 tỉ USD, tăng 26,4% so với cùng kỳ.

Tương tự như ngành dệt may, các DN ngành da giày cũng đã và đang chủ động nắm bắt và khai thác những lợi thế từ các Hiệp định thương mại mang lại nhằm tạo sự đột phá trong sản xuất kinh doanh của DN và thúc đẩy xuất khẩu.

Đồng thời, do tác động của dịch Covid-19, những chuỗi cung ứng mới đang được xác lập lại, đây chính là cơ hội để các DN da giày Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Bên cạnh đó, khối doanh nghiệp FDI tiếp tục đầu tư mới và mở rộng sản xuất, sẽ giúp ngành da giày duy trì tăng trưởng xuất khẩu.

Theo bà Phan Thị Thanh Xuân, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Da - Giày - Túi xách Việt Nam, da giày là một trong những ngành tận dụng tốt nhất Hiệp định EVFTA. Với cơ hội đó, dự báo xuất khẩu ngành da, giày, túi xách sẽ tăng trưởng 15 - 20% trong năm 2021 nếu tình hình dịch Covid-19 được kiểm soát tốt.

Tuy nhiên, để đạt được con số đó, bà Xuân nhấn mạnh, các DN trong ngành cần đầu tư mạnh vào công nghiệp chế biến nguyên phụ liệu để đáp ứng yêu cầu quy tắc xuất xứ. Thời gian tới, ngành da giày vẫn các định chiến lược chủ lực tập trung cho xuất khẩu, tham gia mạnh vào chuỗi giá trị.

Theo bà Xuân, nếu phụ thuộc quá nhiều vào nhập khẩu nguyên phụ liệu, khi xảy ra vấn đề, chuỗi cung DN sẽ rất bị động. Thời gian sắp tới là cơ hội rất tốt để toàn ngành và các cơ quan có thẩm quyền thiết lập lại chính sách mạnh hơn cho phát triển công nghiệp hỗ trợ, phát triển sản xuất nguyên phụ liệu ở Việt Nam.

Về thị trường xuất khẩu trong tháng 1-2021, Bộ Công Thương cho biết Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch đạt 7,5 tỉ USD, tăng 57,4% so với cùng kỳ năm trước; tiếp đến là Trung Quốc đạt 5,8 tỉ USD, tăng 111,6%; thị trường EU đạt 2,8 tỉ USD, tăng 14,8%; thị trường ASEAN đạt 2,3 tỉ USD, tăng 31,9%; Nhật Bản đạt 1,9 tỉ USD, tăng 22,7%; Hàn Quốc đạt 1,7 tỉ USD, tăng 24,2%.

Kim ngạch xuất khẩu nhóm nông, lâm, thủy sản tháng 1-2021 đạt 3,49 tỉ USD, tăng 27,1% so với cùng kỳ năm 2020. Đáng chú ý, thủy sản là một trong những ngành hàng đã tăng tốc xuất khẩu ngay từ đầu năm 2021, để kim ngạch xuất khẩu bật tăng trở lại, trái ngược với sự sụt giảm trong năm 2020 do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.

Theo đó, giá trị xuất khẩu thủy sản tháng 1-2021 ước đạt 600 triệu USD, tăng 19,6% so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó, mặt hàng tôm tiếp tục duy trì được đà xuất khẩu, đóng vai trò quan trọng. Dự báo xuất khẩu tôm năm 2021 sẽ tiếp tục đà tăng, đạt 4,4 tỉ USD, tăng 15% so với năm 2020.

Tính riêng năm 2020, giá trị xuất khẩu tôm đạt kim ngạch 3,7 tỉ USD, tăng 11% so năm 2019 trong bối cảnh dịch Covid-19 tác động tiêu cực. Mặt hàng tôm đã xuất khẩu đến 135 thị trường và có tới 508 doanh nghiệp (DN) xuất khẩu. Các thị trường lớn giữ được mức độ tăng trưởng khả quan như Mỹ, EU, Anh và Hàn Quốc...